The extant building, nested in the city centre of Athens, is one of the finest examples of modernist housing in Greece – and potentially an early precursor to brutalism, imposed by topological factors in Greece. That was – considering his work – one of the main concerns of the architect Aggelos Siagas. Namely, incorporating the principles of modernism, in an effective way, in 1930s Athens. The initial design by Siagas stipulated two independent maisonettes, adjacent not only vertically, but also horizontally. This solution of Athenian housing, alongside many innovations in the design, constitute the particularity and genius of the building. In the forthcoming years, the initial design was abandoned and more conservative approaches were employed, changing not only the interior, but also the facade of the building. The current restoration posed challenges in both cultural and social terms, in identifying the fine balance between a functional and an archaeological approach with respect to both the initial intentions of the architect and the current socio-political conditions in the centre of the metropolis of Athens.Thus, it was imperative to create a meaningful design out of subtleties and avoiding potential flamboyant tendencies seen in recent restorations.
This modus operandi led us in keeping a multitude of details of the surviving building, while converting the interior into flexible spaces that can be customised for different use – in compliance to contemporary housing needs and in direct contrast to the strict floor plans of the original design. To that end, the wooden staircase – originally destined as private to one apartment – was renovated to serve as a common space staircase. The interior passageway leading to the two houses forms an alley, in a way expanding the city into the building. This was conserved, but the initial wall was substituted with glass tiles forming an office in synergy with the city. The terrazzo floor was preserved, emphasised by its adjacency to the epoxy floor that now frames it. The new penthouse was created in a way that functions as an index, or an x-ray, of the construction to where all the columns extend, resulting in a complex design that signifies the irregularities and liberties of the strict principles that A. Siagas followed in his work.
Photography: Dimitris Kleanthis
Το εν λόγω κτίριο, που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα μοντέρνας κατοικίας στην Ελλάδα – και πιθανώς πρώιμος πρόδρομος του μπρουταλισμού, που επιβάλλεται από τοπολογικούς παράγοντες
στην Ελλάδα. Αυτό ήταν -αν αναλογιστούμε το έργο του- ένα από τα βασικά μέλημα του αρχιτέκτονα Άγγελου Σιάγα, δηλαδή η ενσωμάτωση των αρχών του μοντερνισμού, με αποτελεσματικό τρόπο, στην Αθήνα του 1930.
Ο αρχικός σχεδιασμός του Σιάγα προέβλεπε δύο ανεξάρτητες μεζονέτες, γειτονικές όχι μόνο κάθετα, αλλά και οριζόντια. Αυτή η λύση της αθηναϊκής κατοικίας, παράλληλα με πολλές καινοτομίες στο σχεδιασμό, αποτελούν την ιδιαιτερότητα και την ιδιοφυΐα του κτιρίου. Τα επόμενα χρόνια, ο αρχικός σχεδιασμός εγκαταλείφθηκε και εφαρμόστηκαν πιο συντηρητικές προσεγγίσεις, αλλάζοντας όχι μόνο το εσωτερικό, αλλά και την πρόσοψη του κτιρίου. Η σημερινή αποκατάσταση έθεσε προκλήσεις τόσο από πολιτισμική όσο και από κοινωνική άποψη, στον εντοπισμό της λεπτής ισορροπίας μεταξύ μιας λειτουργικής και μιας αρχαιολογικής προσέγγισης τόσο στις αρχικές προθέσεις του αρχιτέκτονα όσο και στις τρέχουσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στο κέντρο της μητρόπολης των Αθηνών. Έτσι, ήταν επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ουσιαστικό σχέδιο από λεπτές αποχρώσεις και να αποφευχθούν πιθανές επιδεικτικές τάσεις που παρατηρούνται σε πρόσφατες αποκαταστάσεις.
Αυτός ο τρόπος λειτουργίας μας οδήγησε να διατηρήσουμε πολλές λεπτομέρειες του σωζόμενου κτιρίου, μετατρέποντας παράλληλα το εσωτερικό σε ευέλικτους χώρους που μπορούν να προσαρμοστούν για διαφορετική χρήση – σε αρμονία με τις σύγχρονες στεγαστικές ανάγκες και σε άμεση αντίθεση με τις αυστηρές κατόψεις του πρωτότυπο σχέδιο. Για το σκοπό αυτό, η ξύλινη σκάλα – που αρχικά προοριζόταν ως ιδιωτική για ένα διαμέρισμα – ανακαινίστηκε για να χρησιμεύσει ως κοινή σκάλα χώρου. Ο εσωτερικός διάδρομος που οδηγεί στα δύο σπίτια σχηματίζει ένα δρομάκι, επεκτείνοντας κατά κάποιο τρόπο την πόλη στο κτίριο. Αυτό διατηρήθηκε, αλλά ο αρχικός τοίχος αντικαταστάθηκε με γυάλινα πλακάκια σχηματίζοντας ένα γραφείο σε συνέργεια με την πόλη. Το δάπεδο terrazzo διατηρήθηκε, τονίζεται από τη γειτνίασή του με το εποξειδικό δάπεδο που το πλαισιώνει τώρα. Το νέο ρετιρέ δημιουργήθηκε με τρόπο που να λειτουργεί ως δείκτης ή ακτινογραφία της κατασκευής μέχρι εκεί που εκτείνονται όλες οι κολώνες, με αποτέλεσμα ένα περίπλοκο σχέδιο που υποδηλώνει τις ανωμαλίες και τις ελευθερίες των αυστηρών αρχών που ακολούθησε ο Α. Σιάγκας στο έργο του.